काठमाडौँ । फेसबुक मेसेन्जर प्रयोगकर्ताका केही च्याटहरूमा 'This chat will be archived soon' (यो च्याट छिट्टै अर्काइभ गरिनेछ) भन्ने एउटा नयाँ नोटिफिकेसन देखिन थालेको छ । यो नोटिफिकेसनले मेसेन्जरले सुरक्षा अपग्रेड गरिरहेको र अब एन्ड-टु-एन्ड इन्क्रिप्टेड (End-to-End Encrypted - E2EE) च्याटहरू मात्र सक्रिय रहने भनेर बताउँछ । धेरै प्रयोगकर्ताहरूले आफ्ना वर्षौँ पुरानो च्याटहरू (हिस्ट्री) हराउने चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।
किन देखिँदैछ यस्तो नोटिफिकेसन ?
यो समस्या तब देखा पर्छ, जब तपाईँ र तपाईँले च्याट गरिरहनुभएको व्यक्तिबिच पहिले नै एउटा छुट्टै एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्टेड च्याट वा 'सिक्रेट कन्भर्सेसन' (गोप्य कुराकानी) सुरु गरिएको थियो । केही वर्षअघि 'सिक्रेट कन्भर्सेसन' सुविधा हुँदा झुक्किएर यस्ता च्याटहरू बनेको हुन सक्छन् ।
मेसेन्जर सबै च्याटहरूलाई डिफल्ट (पूर्व निर्धारित) रूपमा एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्टेड बनाउने प्रक्रियामा रहेको छ । यदि तपाईँ र तपाईँको कुनै साथीबिच पहिलेदेखि नै एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्टेड च्याट (सिक्रेट कन्भर्सेसन) छ भने, सिस्टमले त्यसैलाई मुख्य च्याट बनाउन खोज्छ । यस अवस्थामा, तपाईँको नियमित, पहिले प्रयोग गरिरहनु भएको (एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्टेड बाहेकको) च्याटलाई सङ्ग्रह (Archive) गरिनेछ ।
च्याट अर्काइभ भए के हुन्छ ?
च्याट अर्काइभ गरिनु भनेको च्याट डिलिट गरिनु होइन । अर्काइभ गरिएका च्याटहरू तपाईँको मेसेन्जरको 'Archived Chats' फोल्डरमा रहनेछन् । तपाईँले ती च्याटहरू कुनै पनि बेला हेर्न सक्नुहुन्छ ।
यद्यपि, अर्काइभ गरिएका च्याटहरूमा मेसेज खोज्ने (Search) सुविधाले काम नगर्न सक्छ वा फरक तरिकाले काम गर्न सक्छ भन्ने चिन्ता प्रयोगकर्ताहरूले व्यक्त गरिरहेका छन् । केही प्रयोगकर्ताहरूले डेस्कटपमा खोज्न मिल्ने तर मोबाइलमा नमिल्ने बताएका छन् । साथै, च्याट एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्टेडमा अपग्रेड भएपछि पहिले पठाइएका मेसेजहरूमा रिप्लाई वा रियाक्ट गर्न नमिल्ने हुन सक्छ।
अब के गर्ने ?
मेसेन्जर कर्मचारीहरू र अन्य प्रयोगकर्ताहरूले पुष्टि गरेअनुसार, यो समस्या समाधान गर्ने तरिका भनेको तपाईँ र तपाईंको साथी दुवैले पहिले तयार गरेको त्यो छुट्टै एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्टेड वा सिक्रेट कन्भर्सेसन च्याटलाई डिलिट गर्नु हो ।
यसका लागि आफ्नो च्याट लिस्टमा गएर त्यो छुट्टै 'सिक्रेट कन्भर्सेसन' खोज्नुहोस् ।यहाँनिर सर्च बार प्रयोग गर्न पनि सक्नुहुन्छ।
यदि त्यो च्याट फेला पार्न सक्नुभएन वा कुन हो भन्ने यकिन भएन भने, देखिएको 'This chat will be archived soon' नोटिससँगै रहेको 'Switch to other chat' बटनमा क्लिक गर्नुहोस् । यसले तपाईँलाई सिधै समस्या आएको एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्टेड च्याटमा लैजान्छ ।
च्याटमा पुगेपछि, त्यसलाई डिलिट गर्नुहोस् । यो डिलिट गर्दा 'This will delete your entire conversation with [सम्बन्धित साथी], not just recent end-to-end encrypted messages' भन्ने चेतावनी दिन्छ । अर्थात् यसले भर्खरका एन्ड-टु-एन्ड इन्क्रिप्टेड मेसेजहरू मात्र नभएर सम्बन्धित साथीसँगको तपाईँको सम्पूर्ण कुराकानी डिलिट गर्ने भन्ने अर्थ लाग्छ । नडराउनुहोस्, यसले तपाईँले डिलिट गरिरहनुभएको त्यो सिक्रेट च्याटलाई मात्र डिलिट गर्छ, तपाईँको मुख्य (नियमित) च्याटलाई डिलिट गर्दैन ।
यो प्रक्रिया तपाईँ र तपाईँले च्याट गरिरहनुभएको व्यक्ति दुवैले अपनाउनु पर्छ ।
साथै, यो डिलिट गर्ने प्रक्रिया तपाईँहरू दुवैले प्रयोग गर्ने सबै डिभाइसहरूमा (फोन, ट्याब्लेट, कम्प्युटर ब्राउजर/एप) गर्नुपर्ने हुनसक्छ ।
डिलिट गरेपछि के हुन्छ ?
दुवै पक्षले छुट्टै रूपमा रहेको सिक्रेट च्याट डिलिट गरिसकेपछि, तपाईँको नियमित च्याटमा देखिएको 'This chat will be archived soon' सूचना हट्नेछ । त्यसपछि केही घण्टा (प्रायः १२ घण्टा वा १-२ दिन) भित्रै तपाईँको नियमित च्याट स्वचालित रूपमा एन्ड-टु-एन्ड इन्क्रिप्टेडमा अपग्रेड हुनेछ । जब च्याट अपग्रेड हुन्छ, तपाईँले च्याटमा 'Messenger upgraded the security of this chat. New messages and calls are secured with end-to-end encryption' भन्ने सन्देश देख्नु हुनेछ।
यसरी, त्यो छुट्टै सेक्रेट च्याट डिलिट गरेर तपाईँले आफ्नो पुरानो, नियमित च्याट हिस्ट्रीलाई अर्काइभ हुनबाट जोगाउन सक्नुहुन्छ र त्यसलाई एन्ड-टु-एन्ड-इन्क्रिप्सनमा अपग्रेड गराउन सक्नुहुन्छ । यद्यपि, केही प्रयोगकर्ताहरूले अपग्रेडपछि पुराना मेसेजहरूमा रिप्लाई वा रियाक्ट गर्न नमिल्ने जस्ता केही परिवर्तन देखिएको बताएका छन् ।