गुगलले ल्यायो एन्ड्रोइड फोनमा इन्टरनेट बिना नै एआई मोडेल सञ्चालन गर्ने सुविधा

काठमाडौँ । प्रविधिको दुनियाँमा आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) को प्रभाव बढ्दै गइरहेको बेला यसलाई प्रयोगकर्ताको पहुँचमा पुर्‍याउन विभिन्न प्रयासहरू भइरहेका छन् । यसै क्रममा, प्रविधिको दिग्गज कम्पनी गुगलले एन्ड्रोइड प्रयोगकर्तालाई लक्षित गर्दै एउटा महत्त्वपूर्ण कदम चालेको छ ।

गुगलले 'गुगल एआई एज ग्यालेरी' (Google AI Edge Gallery) नामक नयाँ एप सार्वजनिक गरेको छ, जसले प्रयोगकर्ताहरूलाई आफ्नै स्मार्टफोनमा इन्टरनेट बिना नै विभिन्न एआई मोडेलहरू चलाउन सक्ने सुविधा प्रदान गर्दछ । यो विकासले स्मार्टफोनमा एआई प्रयोग गर्ने तरिकालाई मौलिक रूपमा परिवर्तन गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।

यो एपको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण पक्ष भनेको यसले एआई मोडेलहरूलाई सिधै फोनमा चलाउन अनुमति दिनु हो । जसका लागि कुनै इन्टरनेट कनेक्सन आवश्यक पर्दैन । यसको अर्थ अब टेक्स्ट वा कोड लेख्ने, तस्विरहरू बनाउने वा अन्य एआई-सम्बन्धी कार्यहरू गर्नका लागि क्लाउड सर्भरमा डेटा पठाइ रहनु पर्दैन ।

यो अफलाइन कार्यक्षमताले थुप्रै फाइदाहरू प्रदान गर्ने अपेक्षा गरिएको छ । जस्तैः डेटा डिभाइसमै रहने भएकाले क्लाउड सर्भरहरूमा पठाइ रहनु पर्दैन । जसले सुरक्षा जोखिम कम गर्छ । संवेदनशील जानकारी डिभाइसको सीमाभित्रै सुरक्षित रहने भएकाले गोपनीयतामा सुधार ल्याउनेछ ।

यस्तै पर्फर्मेन्स पनि फास्ट हुनेछ । सर्भरबाट आउने प्रतिक्रियाका लागि कुर्नु नपर्ने भएपछि एआईका नतिजाहरू तत्काल प्राप्त हुनेछन् । अन-डिभाइस प्रोसेसिङले लो-लेटेन्सी सुनिश्चित गर्नेछ ।

यसको अर्को महत्त्वपूर्ण विशेषता भनेको डेटा, वाई-फाई तथा इन्टरनेट कनेक्टिभिटी बिना नै सञ्चालन हुन सक्नु हो । जसले गर्दा इन्टरनेट कनेक्सन नभएका वा कमजोर नेटवर्क भएका क्षेत्रमा पनि एआईका सुविधाहरू सहजै प्रयोग गर्न सकिनेछ । यसले सफ्टवेयर कम्पनीहरूका लागि क्लाउडमा गरिने प्रोसेसिङ लागत घटाउन पनि मद्दत पुग्नेछ ।

गुगल एआई एज ग्यालेरी एप गुगलको एआई एज प्लेटफर्म (AI Edge platform) मा आधारित छ । यसले टेन्सरफ्लो लाइट (TensorFlow Lite), (जसलाई LiteRT पनि भनिन्छ) र मिडियापाइप (MediaPipe) जस्ता प्रविधिहरूको उपयोग गर्दछ । लाइटआरटी भनेको अन-डिभाइस एआईका लागि गुगलको हाई-प्रर्फर्मेन्स रनटाइम हो, जुन एन्ड्रोइड, आईओएस, इम्बेडेड लिनक्स र माइक्रोकन्ट्रोलरहरूसँग मिल्दो छ । यसले टेन्सरफ्लो, पाइटर्च (PyTorch), र ज्याक्स (JAX) जस्ता विभिन्न फ्रेमवर्कबाट मोडेलहरू रूपान्तरण गरी चलाउन सक्छ ।

एपले हगिङ फेस (Hugging Face) जस्ता विश्वसनीय स्रोतहरूबाट विभिन्न ओपन एआई मोडेलहरूलाई सपोर्ट गर्छ । यसमा गुगलको आफ्नै जेम्मा ३ एन (Gemma 3n) मोडेल पनि समावेश छ । जेम्मा ३ १ बी (Gemma 3 1B) नामक ल्याङ्वेज मोडेल ५२९ एमबीको कम्प्याक्ट आकारमा छ र यसले प्रति सेकेन्ड २,५८५ टोकनहरू प्रोसेस गर्न सक्छ, जसले तीव्र गतिमा टेक्स्ट सिर्जना गर्नमा मद्दत गर्छ ।

एपको उपलब्धता र उद्देश्य

यो एप हाल एन्ड्रोइडका लागि उपलब्ध छ र आईओएस संस्करण पनि छिट्टै आउने अपेक्षा गरिएको छ । गुगलले यसलाई 'प्रयोगात्मक अल्फा रिलिज' (experimental Alpha release) भनेको छ । यसलाई गिटहब (GitHub) बाट डाउनलोड गर्न सकिन्छ । यो एपलाई अपाचे २.० लाइसेन्स (Apache 2.0 license) अन्तर्गत सार्वजनिक गरिएको छ । जसको अर्थ यो सार्वजनिक र व्यावसायिक प्रयोगका लागि उपलब्ध छ ।

उपलब्ध स्रोतहरूका अनुसार, यो एप मुख्यतया डेभलपरहरू प्रति लक्षित रहेको देखिन्छ । यसलाई अन्तिम प्रयोगकर्ताका लागि तयार पारिएको प्रोडक्ट भन्दा पनि डेभलप, प्रोटोटाइप निर्माण र परीक्षण उपकरणको रूपमा हेरिएको छ । यसमा 'आस्क इमेज' (Ask Image), 'एआई च्याट' (AI Chat), र 'प्रम्प्ट ल्याब' (Prompt Lab) जस्ता सुविधाहरू समावेश छन् । जहाँ प्रयोगकर्ताले टेक्स्टको सारांश वा पुनःलेखन जस्ता कार्यका लागि प्रम्प्टहरूको परीक्षण गर्न सक्छन् ।

अन-डिभाइस एआई र हाइब्रिड एआई

गुगलको यो कदम अन-डिभाइस एआई (on-device AI) को बढ्दो ट्रेन्डको एउटा हिस्सा हो । अन-डिभाइस एआईले एआई प्रोसेसिङलाई सिधै स्मार्टफोन, ल्यापटप र अन्य 'एज डिभाइस' (edge devices) मा ल्याउँछ । यसले गोपनीयता, गति, र विश्वसनीयता जस्ता महत्त्वपूर्ण लाभहरू प्रदान गर्दछ।

विज्ञहरूका अनुसार एआईको भविष्य हाइब्रिड एआई (hybrid AI) मा निहित छ । हाइब्रिड एआई आर्किटेक्चरमा क्लाउड र डिभाइसहरू मिलेर काम गर्छन् । जहाँ आवश्यक हुन्छ, त्यहाँ एआई कार्यभार विभाजित गरिन्छ । यो आर्किटेक्चर एआईलाई विश्वव्यापी स्तरमा विस्तार गर्नका लागि महत्त्वपूर्ण मानिएको छ । जसले लागत, ऊर्जा, प्रदर्शन, गोपनीयता, सुरक्षा र प्रयोगकर्ता अनुभवमा सुधार ल्याउनेछ ।

गुगलको यो एप जस्ता पहलहरू हाइब्रिड एआईको यात्रामा महत्त्वपूर्ण कदम मानिएका छन्, जसले डिभाइसमा एआई चलाउनुलाई सम्भव र व्यावहारिक बनाइरहेका छन् । यद्यपि, फोनको पर्फर्मेन्स मोडेलको आकार र फोनको क्षमतामा निर्भर गर्दछ ।

पछिल्लो अध्यावधिक: जेठ १८, २०८२ १५:१६

टिप्पणीहरू