डेटा साइन्टिस्ट बन्न मन छ ? पढ्नुहोस् यो त्रिविको कोर्स

काठमाडौं । डेटा हाम्रो सम्पत्ति सरह बनिसकेको छ । डेटा अर्थात् तथ्याङ्क । यस शब्दले वैयक्तिकदेखि विभिन्न विषयको जानकारी/तथ्याङ्क भन्ने अर्थ दिन्छ । अहिले चर्चा रहेको आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई)का लागि त झन् डेटा अत्यावश्यक छ ।

सोहीकारण विश्वभर नै यस विषयसँग सम्बन्धित जनशक्तिको उच्च माग छ । सामान्यतः यस्ता जनशक्ति विश्वविद्यालयमा सम्बन्धित विषय पढेर तयार हुन्छन् । केही वर्ष अघिसम्म नेपालमा यो एउटा इलेक्टभ (ऐच्छिक) विषयको रूपमा थियो ।

त्यसपछि विदेशी विश्वविद्यालयबाट सम्बन्धन ल्याएर स्थानीय कलेजहरूले यसलाई मुख्य विषय बनाउन थाले । यस शैक्षिक वर्ष २०८१/८२ बाट भने स्थानीय विश्वविद्यालयहरूले समेत यो विषयलाई प्रमुख विषय बनाउन लागेका छन् । काठमाडौं र त्रिभुवन विश्वविद्यालयले यो शैक्षिक कार्यक्रमका लागि स्नातक तहमा भर्ना खुला गरेका छन् ।

आज हामी त्रिभुवन विश्वविद्यालयको डेटा साइन्स कोर्सबारे चर्चा गर्ने छौं:

त्रिभुवन विश्वविद्यालयले पहिलो पटक सञ्चालनमा ल्याएको यो शैक्षिक कार्यक्रमको पूरा नाम 'ब्याचलर्स इन डेटा साइन्स' हो । विश्वविद्यालयको विज्ञान तथा प्रविधि अध्ययन संस्थान (आईओएसटी) अन्तर्गत रहेको स्कुल अफ म्याथम्याटिकल साइन्सले यो नयाँ शैक्षिक कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ ।

चार वर्षे (आठ सेमेस्टर) यो कार्यक्रमका लागि इच्छुक विद्यार्थीले कक्षा ११/१२ मा जुनै विषय लिएर पढेको पनि अन्तिम सीजीपीए १.८ भन्दा बढी ल्याएको हुनुपर्छ ।

कस्तो छ कोर्स ?

कुल १२३ क्रेडिट आवरको यो पाठ्यक्रममा सैद्धान्तिक, प्रयोगात्मक, प्रोजेक्ट, सेमिनार र इन्टर्नशिपको व्यवस्था गरिएको छ । सामान्य रूपमा बुझ्दा कोर्समा म्याथ, स्टाटिस्टिक्स, कम्प्युटर साइन्स र टेक्नोलोजीका आधारभूत विषय छन् ।

यसका साथै एल्गोरिदम, एआई, मसिन लर्निङ, कम्प्युटर एन्ड स्टाटिस्टिकल प्रोग्रामिङ, डेटा एनालिसिस, डेटाबेस सिस्टम, वेब डेभलपमेन्ट जस्ता डेटा साइन्ससँग सम्बन्धित विषय पनि राखिएको छ ।

विश्वविद्यालयका अनुसार कोर्सका प्रत्येक कोर्स तीन क्रेडिट आवरका छन् भने ४८ क्रेडिट आवर बराबरको सेमिनार, प्रोजेक्ट वर्क र इन्टर्नशिप गर्नुपर्छ ।

पाठ्यक्रम संरचना

यो कोर्समा प्रत्येक सेमेस्टर १५ क्रेडिटका छन् । पाँचौं र सातौं सेमेस्टरमा परियोजना रहेको छ भने आठौं सेमेस्टरमा अनिवार्य इन्टर्नशिप रहेको छ । विश्वविद्यालयले तयार पारेको यसको कोर्स संरचना यस्तो छ:

सेमेस्टर	विषय	क्रेडिट आवर
पहिलो	-इन्ट्रोडक्सन अफ डेटा साइन्स -बेसिक कम्प्युटर अर्गनाइजेसन -प्रोग्रामिङ इन सी -स्टाटिस्टिक्स फर डेटा साइन्स -क्यालकुलस १	३ ३ ३ ३ ३
दोस्रो	-पाइथन प्रोग्रामिङ -डेटाबेस म्यानेजमेन्ट सिस्टम -प्रोब्याबिलिटी डिस्ट्रिब्युसन -क्यालकुलस २ -लिनियर अल्जेब्रा	३ ३ ३ ३ ३
तेस्रो	-डेटा स्ट्रक्चर एन्ड एल्गोरिदम -अपरेटिङ सिस्टम -आर प्रोग्रामिङ -इन्फेरेन्सियल स्टाटिस्टिक्स -डिफ्रेन्सियल इक्वेसन -सेमिनार	३ ३ ३ ३ ३
चौथो	-आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स -वेब डेभलपमेन्ट -डेटा कम्युनिकेसन्स एन्ड कम्प्युटर नेटवर्किङ -डिस्क्रेट म्याथम्याटिक्स -टेक्निकल राइटिङ	३ ३ ३ ३ ३
पाँचौं	-मसिन लर्निङ -सफ्टवेयर डिजाइन एन्ड डेभलपमेन्ट -डेटा भिजुअलाइजेसन -न्युमेरिकल मेथोड्स -इकोनोमिक -प्रोजेक्ट १	३ ३ ३ ३ ३ २
छैटौं	-डेटा वेयरहाउजिङ एन्ड माइनिङ -आर्टिफिसियल न्युरल नेटवर्क -कम्प्युटर ग्राफिक्स एन्ड इमेज प्रोसेसिङ -रिसर्च मेथोडोलोजी -प्रिन्सिपल अफ म्यानेजमेन्ट	३ ३ ३ ३ ३
सातौं	-अब्जेक्ट रिलेस्नल एन्ड नोएसक्यूआर डेटाबेस -सिमुलेसन एन्ड मोडेलिङ -डेटा सेक्युरिटी -प्रोजेक्ट २   इलेक्टिभ -क्लाउड कम्प्युटिङ  -डिप लर्निङ -मोबाइल एप्लिकेसन डेभलपमेन्ट -ब्लकचेन टेक्नोलोजी -एक्सप्लोरेटोरी डेटा एनालिटिक्स	३ ३ ३ ३   ३ ३ ३ ३ ३
आठौं	-इन्फर्मेसन रिट्राइभल -बिग डेटा एनालिटिक्स विथ हडुप -न्याचुरल ल्याङ्ग्वेज प्रोसेसिङ -इन्टर्नशिप   इलेक्टिभ -सोसल नेटवर्क एनालिसिस -फोरकास्टिङ एनलाइसिस -डिजिटल मार्केटिङ -बिजनेस इन्टेलिजेन्स -इन्टरनेट अफ थिङ्स	३ ३ ३ ३   ३ ३ ३ ३ ३

कोर्स अध्ययनपछिको भविष्य

विषयसँग सम्बन्धित प्राविधिकहरूको उच्च माग भएकाले यस विषयको अध्ययन पछि भविष्य उज्जवल भएको सरोकारवालाहरू बताउँछन् । डेटा साइन्स सम्बन्धी जनशक्तिको माग नेपालमा मात्र नभइ विदेशमा पनि उत्तिकै छ ।

यस कोर्समा इन्टर्नशिपको अनिवार्य व्यवस्था भएकाले विद्यार्थीले उत्तीर्ण नहुँदै उद्योगमा काम गर्नु पर्ने हुन्छ । जसले गर्दा भविष्य बनाउन उनीहरूलाई थप सहयोग मिल्छ । मुलत: यस विषयको अध्ययनपछि निम्न काम विद्यार्थीले गर्न सक्ने छन्:

• डेटा इन्जिनियरिङ
• डेटा एनालिटिक्स
• मसिन लर्निङ इन्जिनियरिङ
• बिजनेस इन्टेलिजेन्स एनालिटिक्स
• डेटा वैज्ञानिक
• सिस्टम एड्मिनिस्ट्रेसन
• डेटा आर्किटेक्ट
• डेटा म्यानेजर
• डेटाबेस डेभलपर

भर्ना, शुल्क र छात्रवृत्ति यस विषयको भर्नाको आवेदन गत १ साउनदेखि खुलिसकेको छ । तर भर्ना हुन अघि प्रवेश परीक्षामा उत्तीर्ण भएको हुनु पर्ने छ । यसमा उत्तीर्ण हुन विद्यार्थीले कम्तीमा ३५ प्रतिशत अंक ल्याउनु अनिवार्य छ । कुल ४० सिट क्षमता रहेकोमा ३२ खुला र ८ समावेशी कोटा रहेका छन् ।

विश्वविद्यालयले यस विषयको शुल्क पाँच लाख ३० हजार रुपैयाँ रहेको छ । हाललाई यो विषय केन्द्रीय क्याम्पस, कीर्तिपुरमा मात्र पढाइ हुन्छ । यस विषयमा भर्ना हुने विद्यार्थीमध्ये विश्वविद्यालयले प्रत्येक सेमेस्टरमा एक/एक छात्र र छात्रालाई जेहनदार छात्रवृत्ति दिनेछ भने कुल १० प्रतिशत विद्यार्थीहरूलाई नि:शुल्क छात्रवृत्ति दिने भएको छ।

 

कोर्सबारे थप बुझ्न यहाँ र भर्ना आवेदन दिन यहाँ क्लिक गर्नुहोस् ।

पछिल्लो अध्यावधिक: साउन १३, २०८१ २०:५७

टिप्पणीहरू