नेपालमै नास्टले बनाएको अक्सिजन सिलिण्डरको सफल परीक्षण
जेठ ५, २०७८ ७:२६
काठमाडौं । नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नास्ट)ले नेपालमै बनाएकाे अक्सिजन सिलिण्डरकाे पहिलाे परीक्षण सफल भएकाे छ । मंगलबार राजधानीमा शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री कृष्णगोपाल श्रेष्ठको उपस्थितिमा साे परीक्षण गरिएकाे थियाे ।
नेपालमै तयार पारिएको याे अक्सिजन सिलिण्डर ‘प्रेसर टेस्ट’ मा सफल भएकाे बताउँदै नास्टले अन्तिम परीक्षणपछि व्यवसायिक उत्पादनमा जान सकिने जनाएकाे छ ।
स्थानीय स्तरमा उपलब्ध स्रोत सामग्री उपयोग गरी अक्सिजन अभाव पूर्ति गर्ने उद्देश्यका साथ नास्टले अक्सिजन सिलिण्डर निर्माण परियाेजना अघि सारेकाे हाे ।
यसका लागि नास्टले उद्योग क्षेत्रसँग समेत सहकार्य गरेको छ । जसअनुसार नास्टका तर्फबाट वैज्ञानिक तथा वरिष्ठ प्राविधिक अधिकृत शंकर ढकालले यो परियोजनाको नेतृत्व गरिरहेका छन् । त्यस्तै उद्योग क्षेत्रबाट इन्जिनियरहरु सुजन श्रेष्ठ, कृष्णा ढकाल र पूर्णराज सुवेदी यसमा संलग्न रहेका छन् ।
वैज्ञानिक ढकालले सुरक्षाको उपाय अवलम्बन गरी केही दिनमै अन्तिम परीक्षण हुने र त्यसपछि सिलिण्डर उत्पादन गर्ने कम्पनीसँग छलफल गरी व्यावसायिक उत्पादन गर्न अनुमति दिन सकिने बताए ।
कोरोना भाइरसको पहिलो लहरसँगै नास्टले ‘नास्ट कोभिड १९ कम्ब्याड मिसन’ अन्तर्गत कोभिडसँग जुध्न सकिने प्रविधि विकासमा अग्रसरता देखाएको थियो । जसमा हालसम्म तीन दर्जनभन्दा बढी विज्ञ तथा प्राविधिकहरु आवद्ध भइसकेका छन् ।
याे अभियाअन्तर्गत नेपालमै अक्सिजन सिलिण्डर उत्पादनकाे परियाेजना सुरू भएकाे हाे । नेपालमा अक्सिजन सिलिण्डर बनाउने तथा परीक्षण गर्ने कार्य अहिलेसम्म थिएन ।
तर यहाँ एलपीजी ग्याँस सिलिण्डरको भने काम भइरहेको छ । कोशी ग्याँस र नेपाल ग्याँसले नेपालमै एलपीजी ग्याँस सिलिण्डर बनाउने र परीक्षण गर्ने काम गर्दै आएका छन् ।
नास्टमा विकास गरिएको अक्सिजन सिलिण्डर तिनै ग्याँस उद्योगको ल्यावमा परीक्षण गर्ने प्रयास समेत भएको थियो । एलपीजी ग्याँस सिलिण्डर १५ केजी प्रति वर्ग सेन्टिमिटरको चाप धान्नसक्ने किसिमले बनाइएका हुन्छन् ।
तर अक्सिजन सिलिण्डरले भने १५० केजी प्रति वर्ग सेन्टिमिटरको चाप थेग्नुपर्ने हुन्छ । यस्तोमा ग्याँस सिलिण्डरको टेस्टिङ उपकरणको क्षमता र सेटअपमा अक्सिजन सिलिण्डरको परीक्षण हुन सकेन ।
त्यसपछि नास्टमै अक्सिजन सिलण्डर परीक्षणको सेटअप बनाइएकाे थियाे । अब अन्य सिलिन्डरहरुको गुणस्तर परीक्षण पनि नास्टमै हुने जनाइएकाे छ ।
‘यो डिजाइनले परीक्षणपछि नास्टबाट मान्यता प्राप्त गरेको खण्डमा नेपालका जुनसुकै उद्योगले निश्चित मापदण्डमा रहेर व्यावसायिक रुपमा अक्सिजन सिलिण्डर बनाउन सक्छन्,’ वैज्ञानिक ढकालले भने ।
उनका अनुसार चीन र भारतबाट आउने अक्सिजन सिलिण्डरमा प्रयोग भएकै धातु प्रयोग गरी त्यही स्वरुप तथा डिजाइनमा अक्सिजन सिलिण्डर विकास गरिएको छ । ‘अक्सिजन सिलिण्डर बनाउन हामीले ६ एमएम मोटाइ भएको धातु प्रयोग गरेका छौं,’ उनले भने ।
अहिले बजारमा प्रतिसिलिन्डर १२ देखि १४ हजार रुपियाँमा पाइने गरेकाेमा नास्टले तयार गरेको सिलिन्डर १० हजार रुपियाँमै उपलब्ध गराउन सकिने नास्टका प्रविधि संकाय प्रमुख डा. रविन्द्रप्रसाद ढकालले बताए ।
पछिल्लो अध्यावधिक: असोज २, २०७९ २२:३१
